Patent: Sınırlı bir süre ve yer için patent/ faydalı model sahibine, üçüncü kişiler tarafından buluşun izinsiz
olarak üretilmesini, satılmasını, kullanılmasını veya ithal edilmesini engelleme amacıyla tanınan
tekel haklarıdır.
Buluş, “tarım dahil, sanayideki herhangi bir spesifik sorunun çözümü” olarak tanımlanır. Buluşun en önemli vasfı teknik bir özelliğe sahip olmasıdır. Sadece fikir anlamında kalan teknik bir özelliği olmayan unsurlar buluş olarak nitelendirilemez. Buluş kimi zaman yepyeni bir alanda üretilen bir cihaz veya alet iken bazen bilinen bir ürün veya yöntemde yapılan iyileştirme olabilir.
Koruma süresi 20 yıldır. Her yıl, yıllık sicil kayıt ücretlerini ödemek koşuluyla patent hakkını devam ettirmek mümkündür. 20 yılın sonunda buluşlar halka mal edilir. Bu sürenin uzatılması söz konusu değildir.
TÜRKPATENT tarafından tescil edilen faydalı model başvuruları ise başvuru tarihinden itibaren 10 yıl süre ile korunur. Her yıl, yıllık sicil kayıt ücretlerini ödemek koşuluyla faydalı model hakkını devam ettirmek mümkündür.
Patent ve faydalı model yıllık sicil kayıt başvuruları, korumanın sona erdiği günden 6 ay önce başlar ve korumanın sona erdiği gün sona erer. Yıllık sicil kayıt ücretini ek harç bedeli ile ödemek şartıyla bu sürenin sona ermesinden sonraki 6 ay içerisinde de yıllık sicil kayıt talebinde bulunulabilir. Koruma süresinin bitiminden itibaren altı aylık süre içerisinde yıllık sicil kayıt talebi iletilmeyen patent ve faydalı model başvuruları hükümden düşer.
Patent Faydalı Model
Şartlar Şartlar
- Yenilik Buluş basamağı
- Buluş basamağı Sanayiye uygulanabilirlik
- Sanayiye uygulanabilirlik Kimyasal maddeler ve usuller hariç
Koruma süresi Koruma süresi
- 20 yıl 10 yıl
Patent kanunu amacı; yenilikleri ve yaratıcı fikir uygulamalarını desteklemek suretiyle, kişilerin rekabet gücünü artırmayı, belirli süre dilediği şekilde tasarrufta bulunarak buluş geliştirmeyi özendirmeyi, gerekli korunmayı ve buluşlar ile kazanılan teknik alternatiflerin endüstride uygulanmasını teşvik etmektir.
Patentin taşıması gereken 3 ana kriter; buluşun yenilik, buluş basamağı (tekniğin bilinen durumunun aşılması) ve sanayiye uygulanabilirliktir.
Neler Patentlenemez?
- Genel ahlaka ve kamu düzenine aykırı buluşlar
- Bitki veya hayvan türlerinin biyolojik olarak çoğaltılması ile ilgili buluşlar,
- Keşifler, matematik teorileri,
- Edebiyat ve sanat eserleri, yazılımlar
- İnsan vücuduna uygulanabilecek cerrahi tedavi usulleri
Patent araştırması, buluşun yenilik, buluş basamağı ve sanayiye uygulanabilirlik kriterlerini değerlendirmek için yapılması tavsiye edilen ilk basamaktır. Buna göre Buluş sahibi tarafından sağlanan kriterler ile dünya genelinde yayına çıkmış buluşlar karşılaştırılmakta ve sonuçlar raporlanmaktadır.
Türkiye’de patent ve faydalı model tescili için istenen evraklar:
- Başvuru şirket adına olacaksa Ticaret Sicili Gazetesi (En son unvanı ve adresi gösterir)
- Başvuru şahıs adına olacaksa nüfus cüzdan ve TC Kimlik Kartı sureti (TC Kimlik no’su olmalıdır)
- Vergi Levhası veya vergi dairesini ve no’sunu gösterir belge
- Buluş sahiplerinin adı ve adresleri
- Buluşu açıklayan teknik anlatımlar ile teknik çizimlerin belirtildiği Buluş Bildirim Formu (BBF)
- Vekaletname
Patent Dosyası Gerekli Evrakları
- Buluşa ait tarifname
- Buluşa yönelik istemler (korunması talep edilen teknik özellikler)
- Buluşa ilişkin teknik çizimler
- Buluş anlatan özet kısmı
Tarifname; Buluşun anlatıldığı bölümdür. Tarifnamede öncelikle buluşun teknik alanı ve tekniğin bilinen durumu anlatılır ve bu teknikte karşılaşılan sorunlar detaylı bir şekilde anlatılır. Bu anlatım örneklerle beslenir ve bu karşılaşılan sorunun nasıl aşılacağı hangi teknik alanda yenilik getireceği detaylıca anlatılır. Anlatımda buluş bir çizimle anlatılabiliyorsa teknik çizimlerle desteklenir.
Çizimler ; Buluş teknik çizimle anlatılabilecek mahiyette ise mutlaka olması gereklidir. Format teknik çizim formatında olması gereklidir.
İstemler; Patentin omurgasıdır. Patentle neyin korunmak istendiği yazılır. İstemlerin belirli bir formatı vardır.
Özet; Patentin konusunun kısaca anlatıldığı bölümdür.
Tarifname takımı yazıldıktan sonra buluş sahibine taslak formu iletilir. Buluş sahibinin onayından da geçtikten sonra Resmi başvuru aşamasına geçilir.
Tescilin avantajları neler?
Patenti olan ya da olmayan bir buluş için üretim yapılabilir. Ancak, patentli bir buluş, buluş sahibinin izni olmadan başkaları tarafından üretilemez, satılamaz, ihracatı ve ithalatı yapılamaz. Patentli bir ürün hakkında başvuru sahibinden izin alınmadan yapılan faaliyetler için cezai yaptırımlar söz konusudur.
- Patent Tescil Belgesi veya Faydalı Model Tescil Belgesi ile buluşlarınız resmiyet kazanır.
- Buluşlarınızın izinsiz kullanımı neticesinde oluşan haksız kazanç girişimlerini engeller ve yaptırımların uygulanmasına imkan sağlar.
- Devlet hibe ve desteklerinden yararlanılmasını sağlar.
- Tescil ile elde edilen haklarla, başkalarının buluşunuzu ticari anlamda kullanması engellenir, rekabet gücü arttırılarak pazarda işletmenizin ön sıralarda yer almasını sağlarsınız.
- Ticari hayatınızda rakipleriniz karşısında riskleri yok eder.
- Yatırımların kâra dönüşmesi – Gelişmiş ürünler üretmek için ciddi miktarda zaman ve para yatırımı yapılmaktadır. Patent koruması ile sağlanan özel haklar şemsiyesi altında, yatırımlarınız için yapılan harcamalarınızı kara dönüştürebilirsiniz.
- Buluş için lisans ve devir anlaşması yapabilme fırsatı – Buluşunuzu kendiniz üretmek istemiyorsanız, başka bir firmayla lisans ya da devir anlaşması yaparak gelir elde edebilirsiniz.
- İmaj – Patent sayınızın çok olması, iş ortaklarınız ve yatırımcılar açısından, firmanızın yüksek seviyede uzmanlığa sahip olduğu ve teknolojik kapasitesinin bir göstergesi olarak algılanacak ve şirketinizin pazar değerinin yükselmesini sağlayacaktır.
- AR-GE süreçleri ile kurumsallaşmayı hızlandırır.